Ρωτάς αν μπορεί ένας μαθητής να ερωτευθεί. Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με αυτό. Διότι μιλάει κι ο κόσμος πληθωρικά για αγάπες και έρωτες: στα τραγούδια, στις ταινίες, στις κοσμικές στήλες εφημερίδων και περιοδικών… Αξίζει κανείς όμως να αγαπήσει με τον τρόπο που προτείνει ο κόσμος;… Τι νόημα έχει η «θερμή και παντοτινή αγάπη» —«Love for ever»— όταν μεταβάλλεται τόσο σύντομα σε ψυχρότητα, κακία, ζήλεια, μίσος, εκδικητικότητα;… Τι σχέση μπορεί να έχουν με την ειλικρινή αγάπη τα επιπόλαια φλερτ και οι ρηχές συναισθηματικές εκδηλώσεις που γίνονται περιστασιακά σαν παιχνίδι για ευχαρίστηση λίγης ώρας; Δεν είναι απαράδεκτη επιπολαιότητα να παίζεις με τα αισθήματα του άλλου;… Οι εφήμερες ερωτικές σχέσεις που στρέφονται διαρκώς γύρω από την σαρκική απόλαυση και ηδονή έχουν κίνητρο την αγάπη η ένα καλά καμουφλαρισμένο εγωισμό; Τι ωφελούν οι πρόσκαιρες γνωριμίες που αργά η γρήγορα διαλύονται και αφήνουν πληγές;… Τελικά τι μένει από τις σχέσεις αυτές;
Πίκρα και απογοήτευση. Γιατί λοιπόν να βάλει κανείς τον εαυτό του σε τέτοια περιπέτεια;…Είναι ωραίο ν’ αγαπάς αληθινά…
Η αληθινή αγάπη δεν αφήνει περιθώρια στη ζήλεια ούτε επιδεικνύεται με κομπασμό και υπερηφάνεια: ««ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ …οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται»∙ σέβεται και τιμά τον άλλον, «οὐκ ἀσχημονεῖ»∙ η πραγματική αγάπη «οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς» διότι δεν είναι κτητική («σε θέλω δικό ΜΟΥ») αλλά θυσιαστική∙ «οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν…» — δεν ερεθίζεται από θυμό ούτε κρατάει κακία διότι «ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται…». Αυτή είναι η αγάπη για την οποία μιλάει η αγία Γραφή (Α’ Κορ. ιγ 4-8). Αγάπη η οποία «πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει». Αυτήν την αγάπη προτείνει η Εκκλησία στα παιδιά της. Αυτήν την αγάπη καλούνται να καλλιεργήσουν ο άνδρας και η γυναίκα που θέλουν να ζήσουν μαζί για πάντα. Κι όταν τη γευθούν πραγματικά, τότε νιώθουν ότι και μια ολόκληρη ζωή να είναι μαζί, δεν τους φτάνει∙ ποθούν την αιωνιότητα, να είναι μαζί στη γη μαζί και στον ουρανό! Αυτό εννοεί ο θεόπνευστος απόστολος, καθώς καταλήγει στον ύμνο της αγάπης: «ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει». Η αληθινή αγάπη δεν χάνεται ποτέ αλλά διαρκεί αιώνια!
Τώρα μπορείς να καταλάβεις σε ποιό ύψος ανεβάζει η Εκκλησία την αγάπη και μάλιστα αυτή που αναπτύσσεται μ’ ένα εντελώς ξεχωριστό τρόπο μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας. Ο Αδάμ, όταν είδε την Εύα που ο Θεός έπλασε και έφερε κοντά του, είπε τα εξής προφητικά λόγια: «ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν» (Γεν. β’ 24). Δηλαδή, αυτή η έλξη που αισθάνεται ο άνδρας για την γυναίκα του θα είναι τόσο δυνατή που εξαιτίας της θα είναι έτοιμος να εγκαταλείψει τους γονείς του και να προσκολληθεί στην γυναίκα του και να έρθουν σε τόσο στενή ένωση μεταξύ τους ώστε και οι δύο να γίνουν ένα σώμα.
Δώρο θεϊκό με αιώνια προοπτική
Είναι φυσική λοιπόν αυτή η έλξη. Το θέμα είναι πώς θα την κυβερνήσεις ώστε να υπηρετήσει τον σκοπό για τον οποίο δόθηκε στον άνθρωπο. Φυσικό είναι και το αίσθημα της πείνας αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος μπορεί ελεύθερα να τρώει τα πάντα. Είναι ανάγκη να προσέχει την ποσότητα, την ποιότητα αλλά και την συχνότητα στη λήψη της τροφής ώστε να έχει ισορροπημένη διατροφή.
Αντίστοιχα και η αγαπητική έλξη μεταξύ των δύο φύλων χρειάζεται αυτοσυγκράτηση. Δεν είναι για παιχνίδι ούτε για πειράματα. Είναι δώρο του Θεού δοσμένο στον άνθρωπο με σκοπό να αναζητεί τη συντροφικότητα και να μην μένει κλεισμένος στον εαυτό του: «οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον» (Γεν. β 18). Αυτό είπε ο Θεός όταν έπλασε την Εύα από την πλευρά του Αδάμ για να στέκεται δίπλα του ως ομότιμη και ισάξια με αυτόν: «Δεν είναι καλό πράγμα να μένει μόνος του ο άνθρωπος». Ο άνδρας και η γυναίκα συνδέονται με την αγάπη αυτή προκειμένου να στηρίζουν ο ένας τον άλλον στην καθημερινή ζωή, να αγωνίζονται από κοινού για τον πνευματικό καταρτισμό και την τελείωσή τους, να πορεύονται μαζί τον δρόμο για την αιώνια δόξα και ευτυχία στην ουράνια Βασιλεία. Επιπλέον όμως, όταν ο Θεός θέλει, η έλξη αυτή υπηρετεί και έναν άλλο σκοπό: τη δημιουργία νέας ζωής, σύμφωνα με το θεϊκό πρόσταγμα: «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε» (Γεν. α΄28). Ο πόθος για ένωση και κοινωνία αγάπης μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα προκειμένου να γεννηθούν και να μεγαλώσουν παιδιά κι έτσι να δημιουργηθεί οικογένεια.
Βλέπεις λοιπόν πώς αντιλαμβάνεται η Εκκλησία την έλξη που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας: όχι ως φευγαλέο συναίσθημα, ούτε ως επιθυμία που εξαντλείται μόνο στη σαρκική ηδονή αλλά ως αμοιβαία και ειλικρινή αγάπη που αποτελεί τη βάση για να θεμελιωθεί με το μυστήριο του γάμου μία σχέση μοναδική, όπου ο άνδρας και η γυναίκα θα αναλάβουν την ευθύνη ο ένας απέναντι στον άλλον για να ζήσουν με πιστότητα και αφοσίωση, να αγωνιστούν με ταπείνωση και υπομονή για τον αγιασμό τους και να ανταποκριθούν με ολόψυχη διάθεση στην κλήση να γίνουν συν-δημιουργοί του Θεού και να υπηρετήσουν το μυστήριο της ζωής. Έτσι η οικογένεια που δημιουργείται, γίνεται εργαστήρι αγιότητος, δρόμος που οδηγεί στην αιώνια σωτηρία.
Η στάση του χριστιανού νέου
Ύστερα από όλα αυτά, νομίζω ότι μπορείς να καταλάβεις πώς ο χριστιανός νέος μπορεί να σταθεί στο θέμα αυτό.
Αν νιώσεις κι εσύ στην καρδιά σου κάποιο έντονο σκίρτημα η γενικότερα αν παρατηρείς ότι είναι εντονότερο τώρα το ενδιαφέρον σου για το άλλο φύλο, ας μην ξαφνιαστείς. Πρόσεξε όμως να κυριαρχήσεις στα αισθήματά σου και να τα κυβερνήσεις σωστά. Μη βιαστείς να τα εκδηλώσεις. Η εφηβική ηλικία, με τις εκρηκτικές αλλαγές και τις έντονες μεταπτώσεις που την χαρακτηρίζουν αλλά και την διαφορά ωριμότητας μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, δεν προσφέρει τις καλύτερες συνθήκες για να αναπτύξει κανείς μία σταθερή σχέση. Γι’ αυτό και, συνήθως, οι σχέσεις που δημιουργούνται στην ηλικία αυτή με το άλλο φύλο, είναι πολύ ευάλωτες και εύκολα διαταράσσονται ή και διαλύονται. Και, φυσικά, αντιλαμβάνεσαι πόσο άσχημες είναι οι επιπτώσεις παρόμοιων εμπειριών στην ψυχολογία του εφήβου…
Πολλοί έφηβοι, απορροφημένοι σε κάποια τέτοια σχέση, είδαν όλο τον ψυχικό τους κόσμο να αναστατώνεται, την επίδοσή τους στα μαθήματα να υποβαθμίζεται και, γενικότερα, τη συμπεριφορά τους να αλλάζει δραματικά. Επιπλέον, η τυχόν προσκόλληση σ’ ένα συγκεκριμένο πρόσωπο μπορεί να σε απομακρύνει ακόμη και από τους πιο έμπιστους δικούς σου ανθρώπους (γονείς, αδέλφια) ή και από παρέες με τις οποίες είχες συνδεθεί από χρόνια. Και το σημαντικότερο: μία τέτοια σχέση συνήθως δεν διατηρείται αγνή∙ ακόμη κι αν ξεκινά με καλές προθέσεις, γίνονται εύκολα παραχωρήσεις, ακολουθούν εκτροπές και αμαρτωλές πτώσεις με αποτέλεσμα την σταδιακή απομάκρυνση από τον Θεό: σιγά-σιγά ατονεί η διάθεση για προσευχή, δεν υπάρχει όρεξη για πνευματική μελέτη, αραιώνει η συμμετοχή στον εκκλησιασμό ή το κατηχητικό/ομάδα, χαλαρώνει ο πνευματικός αγώνας.
Βέβαια, αυτό που σκέφτεται ο καθένας είναι ότι «εγώ τα προσέχω όλα αυτά». Θα διατηρώ τη σχέση μου μέσα σε συγκεκριμένα όρια. Θα έχουμε «δεσμό» χωρίς να προχωρήσουμε σε άλλα επικίνδυνα μονοπάτια. Ποιός όμως μπορεί να το εγγυηθεί αυτό; Κι ο Πέτρος ορκιζόταν ότι ποτέ δεν επρόκειτο να αρνηθεί τον Κύριο και σε λίγες ώρες είχε διαψευστεί οικτρά… Μην έχεις τόση σιγουριά! Κι αν εσύ ο ίδιος δεν μπορείς να είσαι βέβαιος για τον εαυτό σου, πώς μπορείς να είσαι σίγουρος για τις διαθέσεις και τις αντοχές του άλλου; Η άγια Γραφή μας εφιστά την προσοχή να μην ξεθαρρεύουμε στις σχέσεις αυτές διότι κινδυνεύουμε. Λέγει χαρακτηριστικά: «ἀποδήσει τις πῦρ ἐν κόλπῳ, τὰ δὲ ἱμάτια οὐ κατακαύσει; ἢ περιπατήσει τις ἐπ᾿ ἀνθράκων πυρός, τοὺς δὲ πόδας οὐ κατακαύσει;»∙ είναι δυνατόν να σφίξει κανείς τη φωτιά στην αγκαλιά του και να μην κάψει τα ρούχα του; ή να περπατήσει σε αναμμένα κάρβουνα και να μην κάψει τα πόδια του;» (Παρ. ς΄27-28)… Παρομοίως και οι σχέσεις στην ηλικία αυτή κρύβουν κινδύνους όχι μόνο για την ψυχοσωματική υγεία αλλά και για την πνευματική μας ζωή.
Είσαι έφηβος κι η ζωή είναι μπροστά σου. Μη βιάζεσαι να δοκιμάσεις την αγάπη μέσα από πρόωρες σχέσεις γιατί θα την καταστρέψεις. Το μπουμπούκι περιμένουμε να ανθίσει για να γίνει το όμορφο τριαντάφυλλο που σκορπίζει παντού γύρω την ευωδία του∙ δεν βιαζόμαστε να ανοίξουμε εμείς τα πέταλά του διότι θα καταστρέψουμε το άνθος του. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου για να ωριμάσεις κι εσύ αλλά και το πρόσωπο προς το οποίο στρέφεται η καρδιά σου. Δώσε προτεραιότητα σε άλλα πολύ σημαντικά πράγματα που απαιτούν να αφιερώσεις κόπο και πολλές δυνάμεις, όπως είναι τα μαθήματά σου, η καλλιέργεια των χαρισμάτων σου, η φροντίδα της ψυχής σου. Με τον τρόπο αυτό από τώρα κτίζεις την προσωπικότητά σου για να την προσφέρεις ολοκληρωμένη όταν θα έλθει ο κατάλληλος καιρός για να δημιουργήσεις σχέση με το άλλο φύλο.
Η εφηβική ηλικία είναι καιρός προετοιμασίας. Βάλε στόχους για την κατάκτηση της γνώσης και την ανάπτυξη των ταλέντων σου. Αναζήτησε φίλους πραγματικούς που θα σταθούν δίπλα σου χωρίς ιδιοτέλεια και συναισθηματισμούς και ζήσε τη χαρά της αγνής φιλίας. Αγωνίσου για την διατήρηση της αγνότητάς σου και την καλλιέργεια των αρετών γνωρίζοντας ότι αυτός ο αγώνας βάζει τα πιο γερά θεμέλια για την αυριανή οικογενειακή σου ευτυχία. Και, πάνω απ’ όλα, μάθε ν’ αγαπάς αληθινά και βαθιά, στρέφοντας την αγάπη σου σ’ Αυτόν που δεν θα σε προδώσει ποτέ. Σ’ Αυτόν που σε αγαπάει με τέλεια αγάπη, σου προσφέρει πλούτο αγαθών και ποθεί την ένωσή του μαζί σου. Στον Νυμφίο της ψυχής σου, τον Κύριο Ιησού. Διότι, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν υπάρχει τίποτε ανώτερο από το να έχεις τον Χριστό κοντά σου, να Τον αγαπάς και να σε αγαπά: «ἁπάντων μεῖζον τὸ τὸν Χριστὸν ἐρώμενον ἔχειν ὁμοῦ καὶ ἐραστήν» (PG60,474). Η αγάπη του Χριστού θα σε μάθει ν’αγαπάς αληθινά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου